Gout là một dạng viêm khớp phổ biến, xảy ra khi nồng độ axit uric trong máu tăng cao, dẫn đến sự lắng đọng tinh thể urat trong khớp, gây viêm và đau đớn. Theo Hiệp hội Viêm khớp Hoa Kỳ (Arthritis Foundation), số ca mắc gout ngày càng gia tăng do chế độ ăn uống không lành mạnh, lối sống ít vận động và các yếu tố di truyền [1]. Việc nhận diện và thay đổi những thói quen xấu có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh này.

1. Thói quen ăn uống không lành mạnh

1.1. Tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu purin

Purin là hợp chất tự nhiên có trong nhiều loại thực phẩm. Khi phân hủy, chúng tạo ra axit uric. Khi nồng độ axit uric quá cao, cơ thể không thể đào thải hết, dẫn đến gout. Các thực phẩm giàu purin cần hạn chế gồm:

• Thịt đỏ (bò, cừu, heo)
• Hải sản (cá ngừ, cá mòi, tôm, cua)
• Nội tạng động vật (gan, thận, não)

Theo nghiên cứu đăng trên The New England Journal of Medicine, những người tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ và hải sản có nguy cơ mắc gout cao hơn 40% so với những người có chế độ ăn uống cân bằng [2].

1.2. Uống nhiều rượu bia

Rượu, đặc biệt là bia, làm giảm khả năng đào thải axit uric qua thận và kích thích cơ thể sản xuất nhiều axit uric hơn. Một nghiên cứu từ British Medical Journal (BMJ) cho thấy, những người uống rượu hàng ngày có nguy cơ mắc gout cao hơn 50% so với người không uống rượu [3].

1.3. Sử dụng quá nhiều đồ uống có đường

Đồ uống chứa nhiều fructose, như nước ngọt có ga và nước ép trái cây công nghiệp, làm tăng sản xuất axit uric trong cơ thể. Theo National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases (NIAMS), những người tiêu thụ hơn 2 lon nước ngọt có ga mỗi ngày có nguy cơ mắc gout cao hơn 85% so với những người hạn chế loại đồ uống này [4].

2. Lối sống ít vận động và béo phì

Lối sống ít vận động làm tăng nguy cơ béo phì – một yếu tố liên quan mật thiết đến bệnh gout. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization - WHO), người béo phì có nguy cơ mắc gout cao gấp 2-3 lần so với người có chỉ số BMI bình thường [5]. Lý do là vì mô mỡ thừa làm giảm khả năng bài tiết axit uric của thận. Các chuyên gia y tế khuyến nghị nên duy trì thói quen tập luyện ít nhất 30 phút mỗi ngày, bao gồm đi bộ, yoga hoặc bơi lội để duy trì cân nặng hợp lý và hỗ trợ quá trình đào thải axit uric.

3. Thiếu nước và mất cân bằng dinh dưỡng

Nước đóng vai trò quan trọng trong quá trình thanh lọc cơ thể, giúp đào thải axit uric qua thận. Khi uống không đủ nước, thận không thể hoạt động hiệu quả, dẫn đến tích tụ axit uric. WHO khuyến nghị mỗi người nên uống ít nhất 2-2.5 lít nước mỗi ngày để duy trì chức năng thận khỏe mạnh [6].

4. Thiếu ngủ và căng thẳng kéo dài

Căng thẳng kích thích cơ thể sản sinh hormone cortisol, ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa axit uric. Bên cạnh đó, thiếu ngủ cũng có thể làm suy giảm chức năng gan và thận, khiến việc đào thải axit uric trở nên khó khăn hơn. Theo nghiên cứu từ Harvard Medical School, những người ngủ ít hơn 6 tiếng mỗi đêm có nguy cơ bị gout cao hơn 30% so với những người ngủ đủ giấc [7].

5. Sử dụng thuốc không đúng cách

Một số loại thuốc có thể làm tăng nguy cơ mắc gout, bao gồm:

• Thuốc lợi tiểu (thiazide, furosemide)
• Thuốc ức chế miễn dịch (cyclosporine)
• Aspirin liều thấp

Theo nghiên cứu từ Mayo Clinic, những bệnh nhân sử dụng thuốc lợi tiểu kéo dài có nguy cơ mắc gout cao hơn 60% so với người không dùng thuốc này [8].

Kết luận

Gout không chỉ là bệnh do yếu tố di truyền mà còn bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi lối sống. Việc thay đổi chế độ ăn uống, duy trì vận động, ngủ đủ giấc và kiểm soát căng thẳng có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh. Nếu bạn đang có những thói quen không lành mạnh kể trên, hãy điều chỉnh ngay từ hôm nay để bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Nguồn tham khảo

[1] Arthritis Foundation. Gout: Causes and Risk Factors. https://www.arthritis.org/diseases/gout

[2] Choi HK, et al. Purine-Rich Foods, Dairy and Protein Intake, and the Risk of Gout in Men. The New England Journal of Medicine, 2004. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa035700

[3] Zhang Y, et al. Alcohol Consumption and Risk of Gout. BMJ, 2014. https://www.bmj.com/content/348/bmj.g3083

[4] NIAMS. Gout and Diet. https://www.niams.nih.gov/health-topics/gout

[5] WHO. Obesity and Gout: The Link Between Excess Weight and Uric Acid Levels. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight

[6] WHO. Water, Hydration, and Kidney Health. https://www.who.int/water-sanitation-health

[7] Harvard Medical School. Lack of Sleep and Increased Risk of Gout. https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/the-importance-of-sleep

[8] Mayo Clinic. Medications That May Increase Uric Acid Levels. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gout