Sụn đóng một vai trò quan trọng trong hệ thống khớp, và việc mất sụn ở một hoặc nhiều khớp có thể dẫn đến đau đớn và hạn chế tính năng vận động, thậm chí có thể gây tàn tật. Vì vậy, hiểu biết về sụn trong cơ thể và cách bảo vệ sụn là rất quan trọng. Hãy cùng tìm hiểu về sụn trong bài viết này nhé.

Sụn là gì?

Sụn xương là một loại mô liên kết mềm dẻo mà chúng ta thường thấy trong nhiều phần của cơ thể con người và các loài động vật khác. Nó tồn tại ở các khu vực như khớp giữa các xương, khung sườn, vành tai, mũi, và thậm chí cả trong các phế quản. Sự đặc biệt của sụn là nó không giòn như xương, nhưng cứng hơn và ít mềm dẻo hơn so với cơ.

Cấu trúc của sụn

Sụn được hình thành từ các tế bào chuyên biệt được gọi là nguyên bào sụn. Nguyên bào sụn sản xuất một loại chất nền ngoài bào, trong đó có các thành phần quan trọng như sợi colagen, chất căn bản chiếm tỷ lệ lớn, và còn có proteoglycan và sợi elastin.

Sự khác biệt giữa các loại sụn chính bao gồm:

• Sụn trong: Gặp trong các sụn khớp, sụn đường hô hấp và sụn sườn.
• Sụn chun: Có thành phần sợi chun. Các sợi chun này bao quanh các ổ sụn, bắt đầu từ chất căn bản và xâm nhập vào mô sụn. Sụn chun chủ yếu xuất hiện ở vành tai và nắp thanh quản.
• Sụn xơ: Chứa thành phần chính là sợi collagen loại I, tạo thành các bó lớn và xếp song song. Sụn xơ thường xuất hiện trong một số dây chằng.

Sụn không có mạch máu riêng biệt. Thay vào đó, các tế bào sụn được cung cấp dưỡng chất thông qua áp lực do sự nén của sụn khớp hoặc đàn hồi của sụn chun. Điều này làm cho sụn phát triển và sửa chữa chậm hơn so với các loại mô liên kết khác.

Vai trò của sụn đối với cơ thể

Sụn xương đóng vai trò quan trọng như một lớp đệm trong các khớp của chúng ta. Nó hoạt động như một bộ phận giảm sóc, giúp hấp thụ và làm giảm chấn động, đồng thời ngăn sự cọ xát giữa hai đầu xương trong quá trình cử động. Khi sụn bị hỏng hoặc mòn, khớp có thể trở nên đau đớn, cứng, và khó khăn trong việc di chuyển.

Trước khi đạt tuổi trưởng thành, sụn xương còn tồn tại ở một số vùng giữa đầu xương và thân xương, được gọi là sụn đầu xương. Sụn này đóng vai trò quan trọng trong việc tăng chiều dài của xương trong quá trình phát triển.

Tuy nhiên, khi bạn già đi hoặc hoạt động nhiều, các mô sụn có thể bị mòn, đặc biệt là do thiếu chất dầu bôi trơn, dẫn đến việc xâm xấp giữa các bề mặt xương. Điều này có thể dẫn đến việc hình thành gai xương hoặc tổn thương xương, gây đau và viêm khớp.

Lời khuyên và quy tắc chăm sóc sụn

Vì sụn không có mạch máu hoặc dây thần kinh riêng biệt, nó có thể bị thoái hóa âm thầm theo thời gian mà không có dấu hiệu rõ ràng. Việc bảo vệ và chăm sóc sụn là vô cùng quan trọng, đặc biệt là khi bạn bước vào các giai đoạn cuộc sống đặc biệt như tuổi trung niên và tuổi cao niên.

Để bảo vệ và chăm sóc sụn xương, bạn cần thực hiện những quy tắc sau:

• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Hãy ăn các loại thực phẩm giàu canxi, vitamin và khoáng chất, cùng với thực phẩm chứa omega-3. Điều này bao gồm cá biển, cá hồi, tôm và cua, cũng như trái cây và rau xanh.
• Tránh lao động quá sức: Hạn chế việc nâng vác nặng hoặc làm việc quá mức, đặc biệt là nếu bạn đã có nguy cơ về vấn đề xương khớp.
• Rèn luyện và thể thao: Hãy duy trì một chế độ rèn luyện thể thao thường xuyên, như đi bộ, tập thể dục,…